Παρασκευή 9 Μαΐου 2008

Αποχαιρετισμός

«Η ομορφιά θα σώσει τον κόσμο»

Φ. Ντοστογέφκσυ

Δύσκολοι οι αποχαιρετισμοί. Έτσι ήταν πάντα, ειδικά για κάτι drama queen τύπους σαν και του λόγου μου...

Η στήλη ετοιμάζει τα μπαγκάζια της για άλλα μέρη. Σύντομα, θα βρίσκεται στη Φλωρεντία για διδακτορικές σπουδές. Και μ’ αυτόν τον τρόπο κλείνει ο κύκλος των εβδομαδιαίων δημοσιεύσεων. Ούτως ή άλλως, εδώ και λίγο καιρό αναζητούσα το νέο στίγμα της κι ομολογώ ότι πελαγοδρομούσα ανάμεσα σε επικαιρότητα και χρονογραφήματα, χωρίς σαφή προσανατολισμό. Deus ex machina, οι μεγάλες φυγές.

Η ζωή μου τα τελευταία 2 χρόνια τύλιξε ρίζα γύρω από αυτή τη στήλη με ένα περίεργο τρόπο. Με τα κείμενα βρήκα μια νέα δυνατότητα επικοινωνίας. Γνώρισα πολλούς ανθρώπους που μοιράστηκαν μαζί μου τις ίδιες αγωνίες και νέες ιδέες. Κουβεντιάσαμε πάνω από μπύρες, καφέδες και σιεφταλιές για όσα κυνηγούν τον καθένα μας και για όσα μας θυμώνουν. Τα email και τα σχόλια έρχονταν βροχή - οργασμός! Άλλες φορές τα πράγματα έφτασαν σε ακραίες αντιδράσεις, σκαιές εκφράσεις και στάσεις. Νιώθω ευγνώμων για όλα γιατί ανοίχτηκα στον κόσμο και έμαθα από αυτόν. Μπορώ να κοιτάξω πίσω, τον εαυτό μου, και να διαπιστώσω ότι ήδη εγώ είμαι ένας άλλος.

Μπήκα με άγνοια κινδύνου –όπως σε όλα μου….- στο χώρο της δημόσιας τοποθέτησης. Και το αντιμετώπισα πιο πολύ ως παιχνίδι. Πριν ένα χρόνο και κάτι, γνώρισα το σκοτεινό πρόσωπο της κρατικής γραφειοκρατίας, όταν λόγω των γραφόμενων μου δεν ήμουνα αρεστός σε ορισμένους, με λοιδορίες του τύπου: «Πως τολμάς να αμφισβητείς τις επιλογές της Κυβέρνησης;» και ειρωνείες: «Ώστε θεωρείς ότι οδηγούμε τον τόπο στη διχοτόμηση;». Εν τη αγνοία τους, με δίδαξαν ένα πολύτιμο μάθημα: ότι μπορεί όλα να έχουν ένα τίμημα, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι όλοι έχουν και μια τιμή. Σήμερα, ο επικεφαλής της στραπατσαρισμένης αυτοκρατορίας των μετρίων, θεωρείται ο πιο αποτυχημένος Υπουργός Εξωτερικών από καταβολής ανεξαρτησίας και από τους πιο φαιδρούς στη σύγχρονη ευρωπαϊκή πολιτική. Είναι κι αυτό μια μορφή φυσικής δικαιοσύνης ή όπως το διάβασα, ως ενός είδους προοικονομίας πριν λίγους μήνες, σε ένα τοίχο της Αθήνας: «Η ευτυχία θα είναι η εκδίκηση μας».

Κλείνει ο κύκλος εδώ. Μερικές χιλιάδες λέξεις μετά, μερικούς αποτυχημένους ή ανεπίδοτους έρωτες αργότερα, μια παραίτηση από τη δουλειά ύστερα, δεκάδες τσιτάτα και στίχους που συνόδευσαν τα κείμενα, αρκετές παρατηρήσεις για το «φιλολογίζον» ύφος μου, εβδομαδιαία παράπονα από τον πατέρα μου για το ότι δεν του έδειχνα το επόμενο κομμάτι, μπορώ να κάνω τη σούμα, να αναλογιστώ το νόημα του ταξιδιού και να κυνηγήσω ξανά όνειρα ψυχεγερτικά, με την ίδια παιδική χαρά και περιέργεια μαζί, όπως για καθετί που ξεκινάει.

Ένα ευχαριστώ εκ βάθους καρδίας πηγαίνει στους ανθρώπους αυτής της εφημερίδας που μου έδωσαν το βήμα και φρόντισαν τα κείμενα μου. Λευτέρη, Κατερίνα ειδικά σε σας. Χαίρομαι γιατί η εφημερίδα αυτή θα συνεχίσει να έχει ονειροπαρμένους και οργισμένους αρθρογράφους: τον Πολίτη Πίττα, το Χρ. Χαλικιόπουλο, τον Αντώνη Δημητρίου για να ταράζουν τις πάσης φύσεως καθεστηκυίες τάξεις και να τοξεύουν φωτιές μέσα στη νύχτα των άλλων.

Η ομορφιά θα σώσει τον κόσμο ή, έστω, όσους μπορούν να τη δουν.

Χαιρετώ!


Ο Νικόλας Κυριάκου αναμένει ότι θα δικαιωθεί για τους άοκνους αγώνες του με το διορισμό του στη θέση του ανθυποβοηθού Γ’ τάξης του Ειδικού Εισαγγελέα. Έως τότε θα παραμένει ένας απλός αλλά θυμωμένος ΠΟΛΙΤΗΣ.

Πέμπτη 24 Απριλίου 2008

ΚΑΤΗΓΟΡΩ!



«Μην αμελήσετε. Πάρτε μαζί σας νερό.
Το μέλλον μας θα έχει πολλή ξηρασία.»
Μ. Κατσαρός

Κατηγορώ όλους και τον καθένα ξεχωριστά τους Προέδρους της Δημοκρατίας για την σιωπηρή αποδοχή κάθε βίαιου θανάτου.

Κατηγορώ όλους ανεξαιρέτως τους Υπουργούς Δικαιοσύνης αυτής της α-πολιτείας για κάθε αναπηρία μετά από επίθεση σε συμπολίτη μας και για κάθε φορά που ακούμε για το μαχαίρι που θα φτάσει στο κόκκαλο και για κάθε κόμπο που φτάνει στο χτένι.



Κατηγορώ τους Υπουργούς Παιδείας και Ποπολο-τισμού για κάθε ψυχικό τραύμα ενός ανθρώπου που δέχθηκε επίθεση και για την έλλειψη συγκροτημένης πολιτικής στην εκπαίδευση και τον αθλητισμό.



Κατηγορώ όλους τους βουλευτές για κάθε βγαλμένο μάτι, για κάθε σπασμένο χέρι και για την κάθε μέρα που περνά χωρίς σαφές νομοθετικό πλαίσιο που να αφορά αποκλειστικά την παραβατικότητα στον αθλητικό χώρο.



Κατηγορώ τον κάθε Αρχηγό Αστυνομίας για κάθε εκδορά, την κάθε κάκωση, τον κάθε ακρωτηριασμό και για όλες τις (ατελέσφορες) έρευνες, για όλες τις (ανεπαρκείς) αστυνομεύσεις.



Κατηγορώ τον κάθε πρόεδρο, παράγοντα, μέλος, φίλο αθλητικού σωματείου για την ανοχή τους έναντι της εβδομαδιαίας καφρίλας που βιώνουμε και για τη συγκάλυψη των πάσης φύσεως οπαδών και θυρών.



Κατηγορώ τον κάθε πατέρα και την κάθε μητέρα που ανέθρεψε ημιβάρβαρους οπαδούς της αυτοδικίας και αιμοδιψή καθάρματα που εκτονώνονται κάθε σαββατοκύριακο.



Κατηγορώ τον κάθε ανεγκέφαλο οπαδό του ΑΠΟΕΛ, της Ανόρθωσης, του Απόλλωνα του Εθνικού γιατί έχει μπερδέψει την Ελλάδα, τις αξίες της και την οικουμενικότητα της με τον κυματισμό της σβάστικας και τον ψευτοπατριωτισμό του γηπέδου. Γιατί τη στιγμή που αναφέρεται στο Έθνος, τη σημαία και τον ύμνο, ο ίδιος παραμένει απελπιστικά ανορθόγραφος και αμέτοχος της ημετέρας παιδείας.



Κατηγορώ τον κάθε ανεγκέφαλο οπαδό της Ομόνοιας, της Νέας Σαλαμίνας, της ΑΕΛ γιατί έχει συγχύσει την Αριστερά ως συλλογικό όραμα αξιών, αναφορών και ονείρων με την ευκολία του να φοράς ένα Τ-shirt του Τσε και την υποταγή στη δικτατορία του όχλου. Γιατί τη στιγμή που συνθηματολογεί για το κόμμα του, τη Θύρα του, την «πεποίθηση» του, ο ίδιος παραμένει σε απελπιστική άγνοια για τις αξίες του ανθρωπισμού, της κοινωνικής δικαιοσύνης και της αλληλεγγύης, δηλαδή την ουσία αυτού που υποτίθεται ότι ευαγγελίζεται.
Κατηγορώ μια αιμοβόρα κοινωνία που παρακολουθεί αμέριμνη τα παιδιά της να αλληλοσφάζονται στα γήπεδα ή να σκοτώνονται στους δρόμους λόγω ταχύτητας ή κατανάλωσης αλκοόλ. Που βλέπει τα παιδιά της να ακρωτηριάζονται με κροτίδες, πέτρες, λοστούς, σιδερικά και παραμένει απαθής στο μακελειό, χωρίς να σοκάρεται πια.
Στριφογυρνάει στο μνήμα του ο ποιητής: σε μια άνυδρη χώρα, που να βρεις νερό για να πάρεις μαζί σου;

Ο Νικόλας Κυριάκου είναι επικηρυγμένος (τέως) γ.γ. του Κυπρο-ϊαπωνικού Ομίλου «Σι-Χαμάρα».

Πέμπτη 10 Απριλίου 2008

I HAVE A DREAM!


«Ουτοπία δεν είναι να πιστεύεις ότι τα πράγματα μπορεί ν’ αλλάξουν.

Ουτοπία είναι να πιστεύεις ότι τα πράγματα μπορούν να μείνουν για πάντα τα ίδια»


Έχω ένα όνειρο: ότι μια μέρα οι πολίτες αυτού του κράτους θα εγερθούν και θα βιώσουν το πραγματικό νόημα της φράσης:
«Όλοι οι άνθρωποι γεννιούνται ελεύθεροι και ίσοι στην αξιοπρέπεια και τα δικαιώματα. Είναι προικισμένοι με λογική και συνείδηση, και οφείλουν να συμπεριφέρονται μεταξύ τους με πνεύμα αδελφοσύνης.»
Έχω ένα όνειρο: ότι μια μέρα στα ξηρά πεδία της Μεσαορίας, οι γιοι όσων σκότωσαν κινούμενοι από ένα βαθύ εθνοτικό μίσος και οι γιοι όσων υπήρξαν θύματα του μίσους αυτού, θα μπορούν να καθίσουν μαζί στο τραπέζι της αδελφοσύνης.
Έχω ένα όνειρο: ότι μια μέρα ακόμα και αυτός ο τόπος, όπου ο πόνος του ενός ήταν η ευτυχία του άλλου, όπου η καταπίεση του ενός ήταν η ελευθερία του άλλου, θα μετατραπεί σε μια όαση ελευθερίας και δικαιοσύνης για όλους.
Έχω ένα όνειρο: ότι τα παιδιά μας θα ζουν σε ένα κράτος όπου δεν θα κρίνονται από τη γλώσσα που μιλούν, από το Θεό που πιστεύουν, από τη σημαία που τιμούν, αλλά από την ακεραιότητα του χαρακτήρα τους και την αξιοσύνη τους.
Έχω ένα όνειρο!
Έχω ένα όνειρο πως μια μέρα, εκεί στην Τόχνη, στο Σανταλάρη, στη Γιαλούσα κι όπου αλλού θέλησαν οι εθνικιστές δολοφόνοι να θάψουν τις αρετές της ανθρωπιάς μαζί με τα θύματα τους - μια μέρα σ’ αυτά τα μέρη, Έλληνες, αγόρια και κορίτσια, θα μπορέσουν να ενώσουν τα χέρια τους με αυτά των Τούρκων, αγοριών και κοριτσιών, ως αδέρφια.
Έχω ένα όνειρο σήμερα!
Έχω ένα όνειρο: ότι μια μέρα εγώ, εσύ, εμείς θα σπάσουμε τον καταραμένο κύκλο αίματος που πνίγει τον τόπο μας και κάθε κοιλάδα θα ανυψωθεί και κάθε λόφος και βουνό θα χαμηλώσει, οι σκληροί τόποι θα μαλακώσουν και κάθε στρεβλή οδός θα βρει τη δικιά της ευθεία γραμμή.
Aυτή είναι η ελπίδα μας και με αυτή την πίστη θα πρέπει να πορευτούμε στο μέλλον. Με αυτή την πίστη θα μπορέσουμε να λαξεύσουμε από το όρος της απελπισίας μια πέτρα ελπίδας. Με αυτή την ελπίδα θα μπορέσουμε να μετατρέψουμε τις παράφωνες διαφωνίες του λαού μας σε μια μελωδική συμφωνία αδελφοσύνης. Με αυτή την πίστη θα μπορέσουμε να δουλέψουμε μαζί, να προσευχηθούμε μαζί, να αγωνιστούμε μαζί, να φυλακιστούμε μαζί, να αξιώσουμε ελευθερία μαζί, γνωρίζοντας ότι θα είμαστε ελεύθεροι μια μέρα.
Έχω ένα όνειρο σήμερα για το αύριο!

Σάββατο 5 Απριλίου 2008

Παλιές φοβίες

"Τα όνειρά μου σαν παιχνίδια κουρδισμένα
Και το μυαλό μου μια παράξενη πατέντα
Οι αναμνήσεις μου, μου πιάνουνε κουβέντα
Απόψε λέω να παίξω απ' τα κερδισμένα"

Οδ. Ιωάννου,
Η μόνη μου πατρίδα είναι ο χρόνος



Το τελευταίο σπίτι επί της οδού Αγίας Ελένης, πίσω από την αυλή του Ελενείου, γκρεμίστηκε τις προάλλες και στη θέση του "χάσκει" αυτές τις μέρες το κενό.

Στα μέσα της μακρινής πια δεκαετίας του 1980, η όψη αυτού του σπιτιού είχε ρίξει τις πρώτες σκιές φόβου στη ψυχή μας. Σπίτι εγκαταλειμμένο, με δέντρα που μεγάλωναν σε τερατώδεις διαστάσεις ή, τουλάχιστον, έτσι φάνταζαν στα μάτια μας και μια σκοτεινιά στην αυλή. Όλα συνέτειναν στη δημιουργία ιστοριών και μύθων για τους φοβερούς και τρομερούς ενοίκους του - που φυσικά δεν υπήρχαν, αλλά ήταν αποκυήματα της παιδικής μας φαντασίας.

Στα χρόνια εκείνα, λοιπόν, ο σκοπός της ζωής μας ήταν οι ατελείωτες ώρες ποδοσφαίρου. Ο Νικόλας, ο Παναγιώτης, ο Μάρκος, ο Πασχάλης, ο Χρήστος, ο Αντώνης και άλλοι συμμαθητές συγκροτούσαν τη φοβερή ομάδα της Δ' 2 τάξης. Κάποιες φορές τύχαινε η μπάλα να προσγειώνεται στην αυλή του διπλανού σπιτιού. Η σαστιμάρα μας ήταν πάντα η ίδια. Για δευτερόλεπτα επικρατούσε μια παγερή σιωπή και ανταλλάσσαμε ματιές γεμάτες αγωνία: Ποιος θα πήγαινε να πάρει τη μπάλα από το βασίλειο των φόβων μας; Βλέπετε, ακόμα και σήμερα οι μαθητές του Ελενείου φέρουν το στίγμα των ντελικάτων αγοριών, κοινώς φλώρων - ίσως όχι άδικα τώρα που σκέφτομαι κάποιους από μας...


Μετά από συζητήσεις και καμιά φορά τσακωμούς, αυτός που είχε κλωτσήσει την μπάλα από την άλλη πλευρά κινούσε, εκών άκων, να τη φέρει πίσω. Σε πολλές περιπτώσεις, ως άρρητος κανόνας, ο κοντινότερος φίλος του υπαιτίου κινούσε για το μεγάλο ταξίδι μαζί του, αποδεικνύοντας ότι το φαινομενικά αθώο παιχνίδι εκείνων των χρόνων θεμελίωνε την πιο βαθιά αλληλεγγύη μεταξύ μας. Χρόνια αργότερα, διαβάζοντας Καμύ, έπεσα πάνω στο ρητό του, που λέει περίπου: "Όλα όσα γνωρίζω γύρω από την ηθική και την ευθύνη, τα έχω μάθει από το ποδόσφαιρο". Ήμουν πια σίγουρος ότι ο Γάλλος στοχαστής μας έριχνε κλεφτές ματιά από την άλλη άκρη της αιωνιότητας. Και αυτό το νόημα που συμπυκνώνεται σε αυτές τις λίγες λέξεις είναι, νομίζω, που μας κάνει ακόμα να κυνηγάμε σαν τρελοί το τόπι μέσα στα 5Χ5 γήπεδα κάθε βδομάδα.... Η μπάλα, λοιπόν, επέστρεφε και το παιχνίδι συνεχιζόταν.

Ξεστράτησε η σκέψη μου - επιστρέφω ευθύς στο γκρεμισμένο σπίτι. Διάβασα κάποτε ότι οι αδελφοί Κατσιμίχα είχαν ζήσει κάποτε σε εκείνο το σπίτι, ίσως τη δεκαετία του '70, όταν ο πατέρας τους υπηρετούσε ως στρατιωτικός εδώ. Τα τραγούδια τους συντρόφευσαν συχνά τα εφηβικά μας βράδια και ήταν το μουσικό background στις πρώτες μας σχέσεις. Είναι κι αυτό μια κάποιου είδους γνωριμία...


Το σπίτι γκρεμίστηκε και μαζί του κι οι παλιοί μας φόβοι, που μου φαίνονται πια ξεδοντιασμένα κι άκακα θεριά. Στην πορεία αποκτήσαμε άλλους - φρόντισε, άλλωστε, πρόθυμα για αυτό ο στρατός, οι πάσης φύσεως ιεραρχίες, η εκκλησία, ίσως μερικές ξάστοχες ριξιές της μοίρας και βέβαια "ο ψεύτης κι άδικος ντουνιάς". Κοιτώντας τις προάλλες τα χαλάσματα που απέμειναν από τα παλιό σπίτι, το μόνο που σκέφτηκα είναι να μας δοθεί η χάρη να τους γκρεμίσουμε κι αυτούς...

Παρασκευή 28 Μαρτίου 2008

Η επινόηση του αυτονόητου

«Να ελευθερωθεί η Ιστορία. Να ξανοιχτεί στο Μύθο.
Γιατί αν δεν το μπορέσουμε εμείς, αδερφέ,
πως θα το μπορέσουν οι πολιτικές;»
Δ. Σαββόπουλος

Τις τελευταίες μέρες, είτε από μαζοχιστικό πολιτικό ενδιαφέρον ή έστω από μια προσωπική νοητική διαστροφή, παρακολουθώ με περισσή προσοχή και ιδιοτελή καχυποψία τη συγχρονισμένη χορωδία του απορριπτισμού σε κάθε της εκδήλωση. Είμαι περίεργος να αφουγκραστώ και να ψηλαφήσω την αντίδραση της στο άνοιγμα της Λήδρας, στη λειτουργία των ομάδων και επιτροπών και στη μεταστροφή του πολιτικού κλίματος στο Κυπριακό.

Πιο συγκεκριμένα, διαβάζω τον «Φ»ιλοκυβερνητικό, ρίχνω κλεφτές ματιές στη «Χθεσινή» και εκτελώ νοητικά γυμνάσματα αναγιγνώσκοντας τη «φυγόΜαχη». Παράλληλα, στην τηλεόραση στελέχη και βουλευτές του ΕΥΡΩ-ΔΗ-ΚΟ, επιχειρηματολογούν με το συνήθη φαρισαϊκό τρόπο εναντίον της διαφαινόμενης αλλαγής. Προφανώς, το σοκ της ήττας στις προεδρικές έχει προξενήσει οξεία αμνησία και γι’ αυτό εκδηλώνεται μαζικά στις τάξεις τους το σύνδρομο του χρυσόψαρου: κανείς δεν θυμάται τι έγινε 3 δευτερόλεπτα προηγουμένως. Από κοντά και ο πάντα συμπαθής Ιουστινιανής και πόσης(;) Κύπρου που έχει πάντα μια ρηξικέλευθη παρέμβαση να κάνει….

Το έργο το έχουμε φυσικά ξαναδεί αφού, όπως πάντα τοις Τάσσου ρήμασι πειθόμενοι, αρνούνται να πιστέψουν στην αλλαγή, πόσω δε μάλλον στην ίδια την ιδέα και την προοπτική της λύσης. Γιατί μόνο έτσι μπορούν να ιδωθούν οι ενέργειες του νέου Προέδρου, δηλαδή να εγγραφούν στον πλατύ ορίζοντα μιας σοβαρής προσπάθειας για λύση στο Κυπριακό. Το άνοιγμα της Λήδρας δεν μπορεί παρά να είναι ένα πρώτο βήμα προς αυτή την κατεύθυνση και όχι κάποιος τελεσφόρος σκοπός.

Όλοι αυτοί, λοιπόν, αγανακτούν για τη μη αναφορά στο ανακοινωθέν της «8ης Ιουλίου», πράγμα που οδηγεί σε παρεκτροπές και που εξυπηρετεί τους σκοπούς της Τουρκίας και τους σχεδιασμούς των ξένων. Κρατούν μεζούρες για να μετρούν την απόσταση του τουρκικού φυλακίου από τον δρόμο και, ήδη, μας αποκαλύπτουν τα σκαιά σχέδια των κατακτητών που θα παίζουν «κρυφτό» στους παράδρομους και όποιον βλέπουν θα τον πετυχαίνουν με μια σφαίρα, φωνάζοντας: «Game over, γκιαούρ!». Αναπόδραστα το σχέδιο Ανάν θα επανέλθει, αφού ο Πρόεδρος δεν θα έχει τις αναγκαίες αντιστάσεις του Πάλαι Ποτέ και όλοι εμείς αγεληδόν θα τρέξουμε στις κάλπες για να το ψηφίσουμε, βάζοντας μάλιστα 2 σταυρούς κάτω από το κουτάκι με το «ΝΑΙ».

Αυτές οι φαιδρότητες και οι ψευτοπολιτικές αναλύσεις, που απευθύνονται περισσότερο στο θυμικό παρά στη λογική, είναι το αποτέλεσμα της ιδρυματοποίησης που έχει προκαλέσει το Κυπριακό. Και για αυτό, απαιτούν μια απάντηση από όλους εμάς. Τη μέρα του ανοίγματος πρέπει να είμαστε όλοι εκεί! Οι αριστεροί, οι bloggers, οι προοδευτικοί, οι νεοκύπριοι, οι ανανήψαντες δεξιοί, οι νέοι, οι ευρωλιγούρηδες, οι απογοητευμένοι επαναπροσεγγιστές και όποιος άλλος έχει ένα καλό λόγο να είναι εκεί. Εμείς που δεν δρασκελίσαμε ποτέ αυτό το δρόμο, που δεν έχουμε ζώσα μνήμη από το άλλο μισό, εμείς που γαλουχηθήκαμε στα νάματα της φυλής και τα πεπρωμένα που ποτέ δεν εκπληρώνονται.

Να είμαστε εκεί, για να διαβάσουμε στο εκτυφλωτικό φως αυτής της Άνοιξης, την αιματοβαμμένη ιστορία του τόπου μας και να μπορέσουμε να επινοήσουμε ξανά αυτό που θα έπρεπε να είναι το αυτονόητο: την ειρηνική συμβίωση στην κοινή μας πατρίδα!

Παρασκευή 21 Μαρτίου 2008

Δεν θέλουμε φασίστες στη γιορτή μας

«Να ελευθερωθεί η Ιστορία. Να ξανοιχτεί στο Μύθο.
Γιατί αν δεν το μπορέσουμε εμείς, αδερφέ, πως θα το μπορέσουν οι πολιτικές;»



Είναι πραγματικά άξιο παρατήρησης το πόσο γρήγορα, μετά την απομάκρυνση του Τάσσου Παπαδόπουλου από την προεδρία, το κλίμα έχει μεταστραφεί στην κοινωνία και στην πολιτική ζωή. Είναι και διαπίστωση φίλων και γνωστών που οσμίζονται στον αέρα την αλλαγή, το τέλος του φόβου, το ξεμούδιασμα στις συναναστροφές, τον εναλλακτικό τόνο στις κουβέντες. Αυτό βαρύ πέπλο που σκέπασε για χρόνια τον τόπο, έχει απομακρυνθεί πια και μπορούμε να αφεθούμε σε αυτό το δειλό φως. Ίσως αυτό να είναι και το πιο σημαντικό μήνυμα των εκλογών: το δικαίωμα στην ελπίδα!

Σήμερα, μπορεί και να γίνει. Να τα μιλήσουν, να τα βρουν. Και σε λίγες μέρες να ανοίξει η Λήδρας. Σκέψου: σε λίγες μέρες, αυτό που δεν κατόρθωσε για τόσο καιρό ο προηγούμενος Πρόεδρος. Πολύ απλά γιατί δεν πίστεψε ποτέ σε αυτή την υπόθεση. Τελικά, τι πιστεύει αυτός που δεν πιστεύει;

Ανοίγει ο δρόμος και στον ορίζοντα διαφαίνεται η προοπτική ότι μια κοντινή μέρα αυτό που τόσο φορτικά έταξαν στη γενιά μου, και που τελικά μεταλλάχθηκε σε ένα σαχλό κλισέ, ότι δηλαδή δεν θα πηγαίναμε ποτέ στρατό, να μπορέσει επιτέλους να υλοποιηθεί. Κι έτσι κανένας δεκαοχτάχρονος δεν θα βρεθεί απέναντι στη θανατερή σιωπή της σκοπιάς 2-4, δεν θα κρατήσει στα άμαθα χέρια του κανένα G-3, δεν θα αγωνιά για καμιά έφοδο κάποιου αόρατου εχθρού. Τα όνειρα των νέων δεν θα πάρουν αναβολή ξανά κι οι κουβέντες δεν θα σκεπάζονται από τις εκκωφαντικές βολές των πυροβόλων. Κι εμείς θα μπορούμε να τους λέμε στρατιωτικές ιστορίες, που στα αυτιά τους θα ακούγονται, ευτυχώς, παράλογες έως φαιδρές. Αλλά μέχρι εκεί....

Ανοίγει ο δρόμος, αλλά τα μυαλά μας δεν πρέπει να ξεστρατίσουν. Από κοντά περιμένουν όλα τα καλόπαιδα του εθνικού κορμού για να αρχίσουν τις εθνικιστικές σκληριές, τα φασιστικά αλυχτίσματα και τους σοβινιστικούς μυκηθμούς. Κάτι κρυπτοφασιστοειδή που κατοικοεδρεύουν στο ΔΗΚΟ, όσοι έκαναν Μαύρο επάγγελμα τους τα εθνικά εγερτήρια της συμφοράς, από κοντά και οι men in black για να κρατούν το ίσο στα κηρύγματα του μίσους. Τους φαντάζομαι να μαζεύουν έφηβους, να παρακινούν το ακροατήριο τους, άμαθους για την αιματοβαμμένη σύγχρονη Ιστορία αυτού του τόπου, ανυποψίαστους για το πρόστυχο πολιτικό παιχνίδι που παίζεται στην πλάτη τους και να τους στέλνουν συνοδευόμενους από τους light χρυσαυγίτες που αποκτήσαμε στο νησί, για να διαμαρτυρηθούν για την υποχωρητικότητα, τον αφελληνισμό, τον Αττίλα 3, 4, 5 ½ και πάει λέγοντας.

Θα είμαστε και εμείς εκεί εκείνη τη μέρα – πρέπει! Οι αριστεροί, οι bloggers, οι προοδευτικοί, οι νεοκύπριοι, οι ανανήψαντες δεξιοί, οι νέοι, οι ευρωλιγούρηδες και όποιος άλλος έχει ένα καλό λόγο να είναι εκεί. Εμείς που δεν δρασκελίσαμε ποτέ αυτό το δρόμο, που δεν έχουμε ζώσα μνήμη από το άλλο μισό, εμείς που γαλουχηθήκαμε στα νάματα της φυλής και τα πεπρωμένα που ποτέ δεν εκπληρώνονται. Θα είμαστε εκεί γιατί είναι ένα χαρμόσυνο γεγονός, τα προεόρτια για αυτό που προσδοκούμε να ακολουθήσει. Γιατί αυτό δεν μπορεί να είναι τίποτα άλλο παρά η αρχή κι όχι κάποιος σοβαρός ή τελεσφόρος σκοπός.

Και σε όλους αυτούς που ανέφερα στην προηγούμενη παράγραφο, ένα μόνο έχω να πω, χωρίς ερειστική διάθεση, χωρίς καμιά προκλητικότητα: «Δεν θέλουμε φασίστες στη γιορτή μας».

Παρασκευή 14 Μαρτίου 2008

And justice for all (?)

"Είναι βέβαιο πως η συντριπτική πλειοψηφία της κυπριακής κοινωνίας δεν θα ικανοποιηθεί από την απόφαση αυτή. Στη διαμόρφωση της γνώμης καθοριστικός ήταν ο ρόλος των δημοσιευμάτων της εποχής εκείνης από τα ΜΜΕ, μεταξύ των οποίων και ο "Πολίτης". Η δυσαρέσκεια που θα προκληθεί επιβεβαιώνει την ορθότητα της απόδοσης αποζημιώσεων στον ενάγοντα."

Αυτά διατύπωσε πριν μερικές μέρες δικαστής της χώρας μας, καταδικάζοντας αυτή την εφημερίδα να πληρώσει 100 χιλιάδες ευρώ σε μια υπόθεση λιβέλου.
Ο περιορισμένος χώρος αυτής της στήλης δεν επιτρέπει την κριτική της απόφασης από αποκλειστικά νομικής πλευράς. Ωστόσο, οι δικαστικές αποφάσεις δεν μπορούν να εκφεύγουν της βασάνου της κριτικής γι' αυτό και οι ακόλουθες σκέψεις, που φιλοδοξούν να υποστηρίξουν ότι η απόφαση είναι από δικαιοπολιτικής και φιλοσοφικής απόψεως λανθασμένη.
Το πρόβλημα της ορθότητας μιας νομικής κρίσης έχει αντιμετωπιστεί από τη σύγχρονη μεθοδολογία του δικαίου. Η κριτική έναντι της έννοιας του "κοινού περί δικαίου αισθήματος", στο οποίο αναφέρεται η πιο πάνω αποστροφή της δικαστικής απόφασης, δεν μπορεί να αποτελεί στέρεο κριτήριο. Είναι ένα κριτήριο συγκεχυμένο και δυσδιάκριτο, και ούτε είναι ιδιαιτέρως κοινό σε μια όντως πολυφωνική κοινωνία, με σύνθετες επικοινωνιακές δομές. Άλλοτε, αποτελεί μια συγκεκαλυμμένη μορφή της τυραννίας μιας τυχαίας πλειοψηφίας. Υπάρχει βέβαια πάντοτε ο κίνδυνος αυτό το κριτήριο να είναι ένα ετερόκλητο μείγμα από φέρουσες πεποιθήσεις κοινωνικής ηθικής, αυθόρμητες παραστάσεις και προκαταλήψεις του κοινού νου. Άρα, χρειάζεται να αναστοχαζόμαστε πάνω στις παγιωμένες στάσεις και πεποιθήσεις ζωής, το οποίο εν τέλει, σε μια ελεύθερη και δημοκρατική κοινωνία, είναι ένα ζήτημα ανοικτό στη σφαίρα της δημόσιας επικοινωνίας των ανθρώπων. Και για αυτό ακριβώς το λόγο δεν μπορεί να ανατίθεται προνομιακά στα όργανα της δικαστικής εξουσίας! Το πιο ασφαλές κριτήριο που έχει προταθεί είναι το μέτρο του ελλόγως δρώντος, ελεύθερου και υπεύθυνου πολίτη -όχι απλώς του "μέσου ανθρώπου"- που διάγει στα πλαίσια μιας κοινωνίας θεσμοποιημένης ελευθερίας.
Κατά δεύτερο λόγο, η επιβολή των ηχηρών αποζημιώσεων είναι και αυτή λανθασμένη. Είναι στοιχειώδης αρχή του δικαίου ότι η προσβολή ενός εννόμου αγαθού (στην περίπτωσή μας η φήμη κι η αξιοπρέπεια ενός πολίτη) απαιτεί τη συντεταγμένη απάντηση μιας κοινωνίας. Αυτή επέρχεται μέσα από προκαθορισμένους κανόνες, τους νόμους οποιασδήποτε ιεραρχικής βαθμίδας, ως αντίδραση σε ανάλογο μέτρο σε αυτόν που καταφέρνει την προσβολή ενός εννόμου αγαθού.
Εφόσον το δικαστήριο διαμόρφωσε τη δικανική πεποίθηση ότι τα δημοσιεύματα προσέβαλλαν ένα έννομο αγαθό θα έπρεπε να καταλήξει σε μια ποινή η οποία θα ήταν ανάλογη της προσβολής. Ήδη όμως, κατά αντινομικό και παράλογο τρόπο, το ίδιο το δικαστήριο προτρέχει για να χαρακτηρίσει τις αποζημιώσεις "ηχηρές" και άρα δυσανάλογες προς την προσβολή που επήλθε.
Ανεξαρτήτως των πιο πάνω, είμαι βέβαιος ότι θα υπάρξουν και άλλοι λόγοι για τους οποίους η απόφαση θα εφεσιβληθεί. Αν αυτή επικυρωθεί και στο δευτεροβάθμιο δικαστήριο, τότε ανοίγει ο δρόμος για προσφυγή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, όπου μια καταδίκη της Κυπριακής Δημοκρατίας φαντάζει εξόχως πιθανή. Αυτή θα μετουσιωθεί σε χρηματική αποζημίωση προς τον ΠΟΛΙΤΗ, αλλά μέχρι τότε ο κάθε πολίτης θα μπορεί δίκαια να αναλογίζεται: "Quis custodiet ipsos custodes?". Κατά τη δική μου αντίληψη η απάντηση έχει ήδη δοθεί λίγες γραμμές πιο πάνω: οι ελεύθεροι και υπεύθυνοι πολίτες.

Κυριακή 2 Μαρτίου 2008

Τι έμαθα από τις εκλογές

1. Ηττήθηκε ο Τάσσος. Θα μας πάρει καιρό να συνειδητοποιήσουμε πλήρως τι σημαίνει αυτό.
2. Οι αριβίστες, οι καιροσκόποι και τα κωλόπαιδα κάποια στιγμή την πατάνε. 3. Οι οργανωμένοι αριβίστες, οι συντεχνίες των καιροσκόπων και οι συμμορίες με τα κωλόπαιδα την βγάζουν πάντα "καθαρή". Στο ΔΗκό σας κόμμα αναφέρομαι.
4. Ότι οι ιδέες δεν μπορούν προσωρινά να αντεπεξέλθουν στη λάσπη.
5. Η λάσπη όμως δεν μπορεί να αντισταθεί για πάντα στις ιδέες.
6. Ηττήθηκε ο Τάσσος. Μαζί του παρασύρθηκαν ο απορριπτισμός, οι ακραίες φωνές και η συντήρηση. Με δύο λέξεις: ο "εθνικός κορμός".
7. Καμιά κάθαρση δεν επέρχεται. Τώρα είναι η σειρά των άλλων για προαγωγές, βολέματα και λοιπά συναφή.
8. Οι προοδευτικές μας ιδέες δεν χωράνε στα αρχιεπισκοπικά σας καλούπια. "Διάολε, φύγε από μπροστά μου, μου κρύβεις το θεό".
9. Οι μεγάλοι φαίνονται να αντιλαμβάνονται ότι ο χρόνος δεν κυλάει υπέρ μας. Οι διχασμοί είναι πίσω, η διχοτόμηση εδώ κι οι προκλήσεις μπροστά.
10. Όλοι οι άνθρωποι δεν είναι ίσοι. Κάποιοι κομματικοί ηγέτες ισχυρίζονται ότι έχουν πολλά συλλογικά όργανα.
11. Ηττήθηκε ο Τάσσος. Θα το λέμε κάθε φορά που κάτι θα πηγαίνει στραβά για να θυμόμαστε που ήμασταν και που φτάσαμε.
12. Απελευθερώθηκαν δυνάμεις στην κοινωνία που ούτε καν υποψιαζόμασταν ότι υπήρχαν. Για του λόγου το αληθές: http://www.proedrikes.blogspot.com/.
13. Αν η υπό 12 αιτιολογία δεν σας έπεισε, ρωτήστε ένα 30άρη που μπορεί πια να χαμογελάει.
14. Αν ούτε η υπό 13 αιτιολογία σας έπεισε, είναι προφανές ότι ψηφίσατε Τάσσο και δεν το μετανιώσατε ακόμη.
15. Αν ψηφίσατε Τάσσο, σας πληροφορώ ότι ο Τάσσος ηττήθηκε. Τελειώσαμε με την περιρρέουσα, τις ανακολουθίες και την second best solution. 16. Μπορείς να είσαι θυμωμένος ή εξοργισμένος με όσα δεν συμφωνείς. Ανεύθυνος, όχι.
17. 1+1=2. Ο ουρανός είναι μπλε. Η Κύπρος είναι ελληνική κι ανήκει στο λαό της.
18. Οι δημοσκοπήσεις διενεργούνται για να ανατρέπονται.
19. Οι ανατροπές γίνονται από εμάς.
20. Η μοναξιά δεν υπάρχει. Γνωρίζεις κόσμο που σκέφτεται σαν εσένα, πιστεύει όσα κι εσύ, προσπαθεί για κοινά οράματα. Είμαστε πολλοί, αλλά είμαστε σκόρπιοι (κάποια από μας και σκορπιοί)!
21. Η μοναξιά υπάρχει. Ρωτήστε τον ηττημένο του δεύτερου γύρου και το Γιώργο.
22. Μπορούμε να ελπίζουμε ξανά ότι τουλάχιστον η δική μας πλευρά θα κάνει ό,τι είναι δυνατόν για να φτάσουμε σε μια λύση. 23. Το λεωφορείο άλλαξε οδηγό, οι στραβοτιμονιές μας μένουν.
24. Ηττήθηκε ο Τάσσος!

Παρασκευή 22 Φεβρουαρίου 2008

ΛΕΥΚΟ - ΑΠΟΧΗ


«Κύριε, όχι μ’ αυτούς.
Ας γίνει αλλιώς το θέλημά Σου»
Υστερόγραφο, Γ. Σεφέρης


Πως φτάσαμε εδώ, στη μεγάλη αρένα, δεν το θυμάμαι. Και ούτε που έχει πια σημασία. Άλλοι ήλθαμε εθελοντικά, άλλοι «δι’ επαγγελματικούς λόγους», άλλοι πισθάγκωνα δεμένοι κι οι πιο αφελείς πιστεύοντας πως πάμε σε γιορτή. Στοιχισμένοι πίσω από τον Κασουλίδη, με τα εθνικόφρονα σωματεία, τον Αρχιεπίσκοπο, τους αγωνιστές και τους απογόνους τους. Ζυγισμένοι πίσω από το Χριστόφια, παρέα με το ΔΗΚΟ, τα 3 Υπουργεία, την ΟΜΟΝΟΙΑ, τον κ. Νικολάου. Από τον αυτοκρατορικό θρόνο ο Τάσσος χασκογελάει με την πολιτική παρτούζα. Καλωσορίσατε στο 1950!
Και τώρα είμαστε όλοι μέσα, αριστεροί της πλάκας και οι δεξιοί της σημαίας, οι χριστιανοί και τα λιοντάρια, οι μέτοικοι και οι μετανάστες, οι δεσμώτες και οι δεσμοφύλακες, οι πραίτορες, οι αρχιερείς, οι γενικοί γραμματείς, οι λακέδες μαζί με τους αιχμαλώτους, τους είλωτες, τους μουζίκους, τους ισοβίτες, τα κλεφτρόνια, τα πρεζόνια, τους άνεργους. Όλοι θεατές, όλοι μελλοθάνατοι. Όλοι εναντίον όλων.
Πρώην σύμμαχοι, ομόδοξοι και ομοϊδεάτες, ομόσταυλοι και ομοιοπαθείς αλληλοσφάζονται με τον πιο άγριο τρόπο. Ούτε τον αντίπαλό σου δεν μπορείς πλέον να επιλέξεις. Παντού διεξάγονται κωμικοτραγικές μάχες. Μάχες γελοίες. Μάχες μεταξύ γελωτοποιών και κλόουν. Εκδίδονται ετυμηγορίες και συνοπτικές αποφάσεις, στα γρήγορα, στο ποδάρι. «Θα σε σφάξω πριν σφαγώ. Θα σε σφάξω επειδή όλοι σφάζουν. Θα θυμηθώ τι είχες κάνει πριν δέκα χρόνια, πριν πέντε, πριν δεκαπέντε αιώνες». «Με την ίδια λύσσα θα σου επιτεθώ είτε είσαι μαρίδα είτε καρχαρίας. Είτε δημόσιος υπάλληλος είτε ιδιώτης».
Όσοι βρέθηκαν για κάποιο λόγο, κάποια εποχή «απ’ έξω», αυτοί είναι οι πιο αιμοσταγείς! «Τιμωρούν» τους «μέσα». Τώρα όλοι είναι «μέσα» και όλοι θέλουν να βγάλουν τον άλλον από τη μέση. Επικαλούμενοι κάποια παλιά ιστορία –ή την ίδια την Ιστορία. Ο καθένας θυμάται μια παλιά βεντέτα. Κι αν δεν θυμάται την εφευρίσκει. Κι αν δεν μπορεί να την εφεύρει, δεν αναζητά καν έναν λόγο, μια αφορμή, αρκεί που βρέθηκε κάποιος απέναντί του και του χιμάει. Πριν καν ακουστεί η απειλή, έχει αρχίσει το μαχαίρωμα. Όπου φτάνει η σπάθα, η λόγχη ή το ξίφος του καθενός. Άλλος το βυθίζει στα έντερα, άλλος στο μάτι, άλλος στην καρωτίδα, άλλος θα κόψει ένα αφτί –και κανείς δεν θα το πάρει από κάτω να το ξανακολλήσει. Λαλούν και ξαναλαλούν οι πετεινοί. Και μια και δυο και τρεις. Και χίλιες δεκατρείς φορές. Όσες και οι αρνήσεις.
Κόκκινη λάσπη. Αίμα και άμμος και σπέρμα και σκατά και εντόσθια χυμένα. Κάποιοι περιφέρονται με δύο κομμένα κεφάλια στο χέρι, άλλοι με άλλα μέλη, άλλοι φτιάχνουν κολιέ με κομμένα αυτιά. Κι ύστερα από λίγο πέφτουν και οι ίδιοι από χτύπημα ύπουλο, από πίσω. Κάποιος, που και που, σηκώνει φωνή: «Σταματήστε! Δεν πάει άλλο!». Αυτός τρώει τις περισσότερες μαχαιριές, τσεκουριές, μπαλταδιές, σφυριές. Τον πολτοποιούν με ένα: «Πως τολμάς, ρε αρχίδι;».
Κάποιοι αυτοκτονούν, ενώ έχουν ήδη καρφωμένο ένα στιλέτο στην πλάτη. Άλλοι αποκόπτουν τα γεννητικά τους όργανα και τα πετούν στο πρόσωπο κάποιου απέναντι. Άλλοι κάνουν προτάσεις για απόδραση από το στάδιο, παίρνοντας θέση πίσω από τα μυδράλια. Κι άλλοι κλαίνε και κλαίγονται την ίδια στιγμή που ξεριζώνουν μια καρδιά με τα δάχτυλά τους. Μεγαλύτερη αμαρτία: η επιβίωση. Όποιος το διαπράττει τιμωρείται αμείλικτα. «Διότι τα κατάφερε να επιζήσει!». Οι κάμερες καταγράφουν τη σφαγή ενώ την ίδια στιγμή την προβάλλουν στις μεγάλες οθόνες πάνω από την αρένα. Άρτος πασπαλισμένος με παχιές στρώσεις σπέρματος και θέαμα. Όλοι εναντίον όλων. Παίρνοντας «μάτι» το debate της ίδιας μας της παρακμής.
Αυτές οι εκλογές δεν έχουν πια τίποτα που να με αφορά. Όπως είπε και ο πρωταγωνιστής στο Trainspotting: “I choose not to choose...”

(πειραγμενο κειμενο του naftilou)

Πέμπτη 14 Φεβρουαρίου 2008

Ψηφίστε Άνοιξη!

Ψηφίστε υπέρ μιας Κύπρου ακομπλεξάριστης, χωρίς σύνδρομα, στρουθοκαμηλισμούς και αγκυλώσεις. Ψηφίστε Ευρώπη και αφήστε τη σκόνη της δεκαετίας του ‘60 να παρασυρθεί από τον ασταμάτητο στρόβιλο της απαλλαγής. Ψηφίστε μέλλον για να μπούμε στη νέα εποχή της μετα-ανεξαρτησίας.

Ψηφίστε με το μυαλό σας στο μικρό ορίζοντα των επόμενων λίγων χρόνων που το Κυπριακό θα τραβήξει ένα από τους δυο δρόμους που ανοίγονται μπροστά μας. Επιλέξτε επιστροφή στην Κερύνεια χωρίς ενδιάμεση στάση στον Άγιο Δομέτιο, επιλέξτε συμβίωση με τους Τουρκοκύπριους συμπατριώτες στην κοινή μας γη, επιλέξτε μια λύση για την οποία θα δουλέψουμε πεισματικά για να έρθει και για να δουλέψει!

Ψηφίστε με την ψυχή σας να ατενίζει τις επόμενες γενιές που έχουν ήδη σαφή επιλογή. Μην βάψετε γκρίζο το πολύχρωμο όνειρό της δικής μας γενιάς, μην μας στερήσετε την προσδοκία αυτών που θέλουμε να καταφέρουμε, μην μας θάψετε κάτω από τη στασιμότητα του σημερινού καθεστώτος και προπαντός μην μας δώσετε βήμα σημειωτόν. Ψηφίστε για μια Κύπρο των ανοιχτών οριζόντων, ενός φωτεινού μέλλοντος και εναλλακτικών προοπτικών! Αψηφήστε τις κορώνες και τους θούριους, τα ωραία λόγια για τους αγώνες που θα έρθουνε - μα που ποτέ δεν δίνονται. Αψηφήστε την ευκολία του εθνικισμού και των αρρωστημένων συνθημάτων της πώρωσης.

Καταψηφίστε αυτούς που ζουν από το σημερινό πρόβλημα, μαυρίστε τους επαγγελματίες του Κυπριακού, τις γραφειοκρατίες των υπουργείων, όλους όσους την επομένη της λύσης δεν θα υπάρχουν, ψηφίστε ενάντια στα δικολαβικά γραφεία της διαπλοκής. Τολμήστε να φανταστείτε αυτόν τον τόπο σε 20 χρόνια από σήμερα ΧΩΡΙΣ το πρόβλημα του!

Μην ρίξετε λευκό! Όχι γιατί αυτό δεν αποτελεί πολιτική και δημοκρατική επιλογή του καθενός, αλλά γιατί την ίδια στιγμή πριμοδοτείτε το σημερινό καθεστώς. Μη συναινέσετε δια της αποχής στη συνέχιση της επικράτησης του νεποτισμού και της επικράτησης της αυτοκρατορίας των μετρίων. Η σιωπή δεν είναι απέκδυση ευθυνών, είναι συνενοχή για τα επόμενα πέντε χρόνια.

Ψηφίστε πατριωτική ελπίδα ενάντια στο παραεμπόριο του φόβου. Ψηφίστε θάρρος και άνοιγμα στον υπόλοιπο κόσμο ενάντια στον αυτοκαταστροφικό απομονωτισμό. Ψηφίστε συμφιλίωση και νέες σελίδες ιστορίας ενάντια στο βούρκο αίματος και προαιώνιας έχθρας.

Ψηφίστε μια Κύπρο που έχει αυτοπεποίθηση, μια Κύπρο που μπορεί να θέτει στόχους και να τους εκπληρώνει. Ψηφίστε την Κύπρο που κερδίζει! Καταψηφίστε την Κύπρο της μισαλλοδοξίας και των περιχαρακώσεων, της «μικρής αλλά εντίμου» ηττοπάθειας, της ξενοφοβίας και των συνομωσιών.

Ψηφίστε ενάντια σε αυτό το διαρκή χειμώνα που είναι τόσο αταίριαστος σε αυτόν τον τόπο.



Ψηφίστε αυτή την Άνοιξη με το ανέμελο της φως που φλερτάρει άγρια αυτό το Φεβράρη!



Ψηφίστε αυτή την Άνοιξη που καραδοκεί στα παράθυρά μας και ένα νεύμα μας αρκεί για να την καταστήσει έτοιμη να κάνει έφοδο στον ουρανό της πατρίδας μας!

Παρασκευή 8 Φεβρουαρίου 2008

(ευρωπαϊκή) Αισιοδοξία

«Η ευτυχία θα είναι η εκδίκηση μας»

Σύνθημα σε τοίχο

Η συζήτηση με τους φίλους ήταν εγκάρδια, ακόμη κι αν είχαν περάσει μήνες από την τελευταία συνάντησή μας. Ευτυχώς, κάθε φορά κατορθώνουμε να πιάσουμε το νήμα από εκεί που το είχαμε αφήσει. Έξω, το μουντό βράδυ των Βρυξελλών είχε κλείσει τους κατοίκους στα σπίτια τους κι εμάς σ’ ένα εστιατόριο στην De Brouckère.
Μετά τα προσωπικά νέα, το λόγο του ταξιδιού στην ευρωπαϊκή πρωτεύουσα και τις κουβέντες για τη δουλειά, η συζήτηση γύρισε αναπόφευκτα στην πατρίδα. Μιλήσαμε για τις εκλογές, για την πολιτική κατάσταση, για τη φτώχεια των πραγμάτων. Όχι των υλικών, αλλά των ιδεών και των προοπτικών. Την αποκαρδιωτική έλλειψη εκείνου του συναισθήματος ότι κάτι πάει να γίνει.
Εκτός από μια δεύτερη μπύρα, μοιραστήκαμε και την απογοήτευση, συζητώντας τις ζοφερές προβλέψεις για το περιβάλλον. «Σε 60 χρόνια η Κύπρος θα είναι μια έρημος και κανείς δεν φαίνεται να το συνειδητοποιεί». Τα λόγια του φίλου μόνο που δεν καρφώθηκαν στο τραπέζι. Η σκέψη του είχε ξεμακρύνει στο χρόνο και ανάλαβα το άχαρο έργο να τον προσγειώσω ανώμαλα: «Ξέχνα τα 60 χρόνια από σήμερα. Σε 3 μήνες δεν θα έχουμε νερό κι η κοινωνία μας δεν δίνει δεκάρα. Όλοι διάγουν εντός μιας εφημερίας και η προοπτική της έλλειψης νερού δεν ανησυχεί κανέναν».
Οι λέξεις μας χόρεψαν μαζί με τα παραδομένα στον αγέρα φύλλα και τελικά μας έβγαλαν αλλού. Στους επαγγελματίες της Αριστεράς με τις ερασιτεχνικές ικανότητες, στην παγκοσμιοποίηση, στα τελευταία διαδικτυακά νέα, σε χίλια δυο - εκτός από το Κυπριακό. Όσα υλικά, δηλαδή, χρειάζονται για να κάνουν μια καλή κουβέντα. Ο σερβιτόρος σφύριξε πρόωρα τη λήξη της βραδιάς και περπατήσαμε μέχρι το ξενοδοχείο, καθώς πλανιόταν από πάνω μας μια δυσερμήνευτη προσδοκία ή κάτι παρόμοιο που αποχρησμοδοτείται μήνες ίσως και χρόνια μετά. Ίσως πάλι να μην ήταν παρά μόνο η ιδέα μου…
Τα λόγια μας μου άφησαν μια παράταιρη αίσθηση αισιοδοξίας. Υπάρχουν άνθρωποι της γενιάς μας εκεί έξω που μετρούν τα πράγματα διαφορετικά, που ο κλειστός ορίζοντας της Μεσαορίας δεν ενέγραψε αδιάβατα σύνορα στα όνειρά τους. Και που μπορούν να αποστασιοποιούνται από τα όσα συμβαίνουν σε αυτή τη γωνιά του κόσμου. Αυτά που εμείς θεωρούμε με περισπούδαστο ύφος ως «σημαντικά» ή με βλακώδη αδιαφορία ως «σπουδαία τα λάχανα».
Η τελευταία σκέψη που νομίζω ότι έκανα πριν παραδοθώ αμαχητί σ’ ένα ύπνο έμπλεο παράδοξων ονείρων ήταν μια παλιά μας πεποίθηση: «Αν όχι τώρα, τότε πότε; Κι αν όχι εμείς, τότε ποιοι;»

Παρασκευή 1 Φεβρουαρίου 2008

Χαμένη γενιά

Η γενιά μας, οι νέοι των ±30, είναι μια γενιά που συμπιέστηκε από την ιστορική συγκυρία σ’ αυτόν το τόπο. Θα ήταν η γενιά που θα έπαιρνε στις πλάτες της τη λύση του Κυπριακού και θα ξαναέγραφε, με διάθεση οργασμικής δημιουργίας, τη νέα ιστορία του τόπου μας. Μια ιστορία που δεν θα είχε καμιά σχέση με όσα είχε βιώσει προηγουμένως η χώρα μας, εξέλιξη που θα προϋπέθετε πολιτική φαντασία, θάρρος και δύναμη. Την ευκαιρία τη χάσαμε, λίγα χρόνια πριν. Και βέβαια κάποιος χρειάζεται δύο ζωές για να μάθει πως θα μπορούσαν να ήταν τα πράγματα, αν οι αποφάσεις ήταν διαφορετικές. Ωστόσο, αυτοί οι λογισμοί εγγράφονται στον ορίζοντα του αδύνατου και της ιστορικής υπόθεσης...

Οι νέοι άνθρωποι και οι δυνατότητες τους θάφτηκαν κάτω από το βόλεμα μιας γερασμένης ελίτ, που αναδείχθηκε, πλούτισε και γαντζώθηκε στην εξουσία εξαιτίας ακριβώς αυτής της ίδιας της ύπαρξης του Κυπριακού. Η κάστα αυτή αντιστέκεται λυσσαλέα σε κάθε βήμα προόδου και σε κάθε προοπτική αλλαγής της συνήθους πορείας των πραγμάτων. Όχι τυχαία, αφού χωρίς Κυπριακό, παύει να υπάρχει το raison d’ être της.

Σήμερα τα μέλη αυτής της ομάδας συνωθούνται γύρω από την υποψηφιότητα του κ. Παπαδόπουλου. Εδώ, ακριβώς, εντοπίζεται και η διαστροφή: αυτός ο βούρκος που για χρόνια πνίγει τον τόπο, τώρα περιτριγυρίζει έναν υποψήφιο ο οποίος ανεμίζει λάβαρα και σημαίες για τη σωτηρία του τόπου. Αναπόφευκτα, κάποια στιγμή θα βουλιάξει σ’ αυτόν...

Το δικαίωμα να ονειρευτούμε μια Κύπρο διαφορετική, να διανοηθούμε μια Κύπρο ΧΩΡΙΣ το πολιτικό της πρόβλημα, απαλλαγμένη από όσα τη βαραίνουν, δεν πρόκειται να το παραδώσουμε σε αυτούς που επιμένουν να σκέφτονται με τον ίδιο τρόπο εδώ και δεκαετίες και που έχουν μερίδιο στη σημερινή κατάντια.

Τα περασμένα 5 χρόνια στερηθήκαμε αυτά που αξίζαμε κι αυτά που θα έκαναν αυτή τη γενιά να βγάλει φτερά και να διεκδικήσει το μέλλον με αυτοπεποίθηση και ετοιμότητα για το θαυμαστό καινούργιο κόσμο που ανοιγόταν μπροστά της.

Πιστεύω ότι η άμεση προτεραιότητα μας πρέπει να είναι η άμεση απαλλαγή από τη συντήρηση του σημερινού Προέδρου. Μια τέτοια απαλλαγή θα σημαίνει και την απαλλαγή από τη δυσανεξία που επέδειξε προς την αντίθετη άποψη, απαλλαγή από τις μεθόδους που μετήλθε για να επιβάλλει τις απόψεις του, απαλλαγή από την περιρρέουσα οικονομική μπόχα των κολλητών, των γιων και των κουμπάρων, απαλλαγή από τη μονοθεματική εξωτερική πολιτική κι από την αλαζονική συμπεριφορά των κολαούζων της εξουσίας.

Δεν μπορώ να φανταστώ μια δεύτερη πενταετία στο ίδιο (και χειρότερο) μοτίβο που θα αποτελέσει και το οριστικό πισωγύρισμα για το οποίο θα απαιτηθούν πάρα πολλά χρόνια για να επανακάμψει από αυτό η Κύπρος.

Ίσως ακούγεται μελοδραματικό, ωστόσο, προσωπικά το πιστεύω: το αν θα καταγραφούμε οριστικά ως χαμένη γενιά θα το μάθουμε σε 16 μέρες. Με το σημερινό Πρόεδρο εκτός δευτέρου γύρου, μπορούμε να ξαναβρούμε αυτό που για χρόνια καταχωνιάσαμε βαθιά μέσα μας: να ονειρευτούμε δυνατά και πάλι!

Παρασκευή 25 Ιανουαρίου 2008

Έξι και ένα βήματα

Βήμα πρώτο: Θα τη γνωρίσεις. Ένα παγωμένο μεσημέρι του Γενάρη. Θα σε καθηλώσει η ματιά της, η πλανεύτρα η ομορφιά της. Θα σε ταράξει το μέταλλο της φωνής της. Θα φύγει. Θα την αναζητήσεις. Θα εμφανιστεί ξανά όταν θελήσει αυτή. Θα της προτείνεις μία έξοδο. Θα αρχίσεις να αναρωτιέσαι. Αν είναι αυτή. Θες να της κεντρίσεις το ενδιαφέρον. Με την επιτηδευμένη άνεσή σου. Με μια αρμαθιά λόγιες παραπομπές. Με τον τρόπο που αποτυπώνεις το πρόσωπό της στο μυαλό σου.

Βήμα δεύτερο: Θα επιδιώκεις να τη βλέπεις συνεχώς - με κάθε αφορμή. Θα τη διεκδικήσεις. Θα σου ανοιχτεί. Θα σου δοθεί. Εσύ θα νομίζεις ότι την έχεις κερδίσει. Αλλά η αλήθεια είναι ότι εσύ έχεις υποταχθεί. Στη δική της αποκλειστική επιλογή. Μα ακόμη, δεν το ξέρεις. Θα σου μιλήσει. Για άλλους ουρανούς. Με λέξεις που χρόνια ψάχνεις, που όμως ποτέ δεν σου έχουν απευθυνθεί.

Βήμα τρίτο: Θα μαγειρέψει ιταλικά. Και με γλυκά κρασιά θα σε μεθύσει. Θα σε σπρώξει στα παλιά σου βιβλία. Στην πρώτη αίσθηση των πραγμάτων. Θα ψηλαφίσεις με τα ακροδάχτυλά σου το σώμα της. Θα αγκαλιάσει τις δειλίες σου. Θα σε αφήσει να αποκαλυφθείς. Θα σου ακυρώσει τα όρια στην επιθυμία. Θα κλονίσει τις βεβαιότητές σου. Θα βαδίσεις στα μαύρα φεγγάρια της. Και θα πονάς ακόμα και στη σκέψη της...

Βήμα τέταρτο: Είσαι άβγαλτος στο παιχνίδι της σαγήνης και αφήνεσαι άνευ όρων, αθώος και ανυποψίαστος, μέσα στο θαύμα που βουλιάζει. Δεν ξέρεις. Ο χαραγμένος στην πλάτη σου σκορπιός ξυπνά και χύνει αργά το δηλητήριο της αμφιβολίας στο κορμί σου. Θα σε κυριεύσει η οργή, το μένος. Θα θελήσεις να στεγνώσεις κάθε φιλί της. Να σβήσεις την αντήχηση τής κάθε λέξης της στο μυαλό σου, τον τρόπο που προφέρει τα παραπειστικά ρήματά της. Θα απελευθερώσεις το κτήνος του εγωισμού σου. Και θα το αμολήσεις χαιρέκακα εναντίον της. Μέχρι να κατασπαράξει κι εσένα.

Βήμα πέμπτο: Θα γυρίσεις στους φίλους σου. Που θα σου λένε ότι ήσουν απαράδεκτος/ότι ταιριάζατε/ότι υπάρχουν κι αλλού προτοκαλιές. Και θα ρωτάνε αν τη θες ακόμα/αν έχεις καβάντζα/αν θα πάτε για μπίρες. Επιστρέφεις στην εποχή πριν τη γνωρίσεις. Αδειάζεις μπουκάλια με θολά υγρά. Δεν θες να γνωρίσεις καμιά με το όνομά της. Τις νύχτες μπαίνει στα όνειρά σου. Το πρωί τα μάτια σου είναι δύο σκοτεινά πηγάδια. Όλα σου μοιάζουν αδιάφορα και μετατρέπεσαι σε μηχανικό διεκπεραιωτή της ζωής σου.

Βήμα έκτο: Θα θελήσεις να γυρίσεις. Αλλά το παρελθόν είναι ήδη μια ξένη χώρα. Θα γαντζωθείς στ' άστρα, τα ζώδια, σε κάθε σαχλαμάρα που θα θρέψει τις ανασφάλειές σου. Θα βάλεις πιο δυνατά τη μουσική και θα χωθείς βαθιά σε νέα βιβλία και σε ό,τι θα σε κάνει να ξεχνιέσαι.

Βήμα έβδομο: Θα σου τηλεφωνήσει. Έτσι απλά. Θα είσαι αμήχανος. Καθώς σου μιλά, θα θυμηθείς ξαφνικά το μύθο της Κίρκης. Θα πας. Θα σε περιμένει. Θα ενδώσεις, ξανά. Θα κλείσεις την πόρτα πίσω σου το επόμενο πρωί. Αυτή τη φορά, όμως, καθώς θα βαδίζεις προς τη ραγισμένη μέρα, θα προσπαθήσεις να είναι για πάντα.

Παρασκευή 18 Ιανουαρίου 2008

Όλα εδώ πληρώνονται!

Το πολιτικό στριπτίζ του Προέδρου συνεχίζεται αδιάκοπα και φαίνεται ότι η κατρακύλα, ευθέως ανάλογη αυτής των δημοσκοπήσεων, δεν θα λάβει εύκολα τέλος. Ο Πρόεδρος έχει μπερδέψει την πολιτική πρακτική της προετοιμασίας ενός προεκλογικού προγράμματος με την κατάρτιση ενός φαντασιακού προϋπολογισμού μιας ουτοπικής χώρας. Κι αυτό απονοηματοδοτεί την πολιτική ως ανθρώπινη πράξη και απαξιώνει συλλογικά όσους εμπλέκονται στα κοινά. Αλήθεια, ποιες εικόνες προσλαμβάνει ο πολίτης όταν βλέπει τον Πρόεδρο του να ενεργεί υπό το κράτος πανικού και να μοιράζει απλόχερα λεφτά , υποσχέσεις και συντελεστές;

Ο Πρόεδρος ανήλθε στην εξουσία επενδύοντας στην απαισιοδοξία και την ηθικολογία. Ο λόγος του ήταν βαθύτατα αρνητικός και απόλυτα ηθικολογικός. Οι ιαβέρειες κορώνες περί πάταξης του ρουσφετιού κατέρρευσαν τελικά με την ίδια ευκολία που εκστομίσθηκαν. Κι αφού τόσος (υποκριτικός) λόγος γίνεται περί αξιοπιστίας έναντι της διεθνούς κοινότητας, ας πούμε επιτέλους κάτι πιο απλό: με τις ανακόλουθες πρακτικές του κατορθώνει να μην είναι καν αξιόπιστος στο εσωτερικό.

Αν, για παράδειγμα και μην πάει ο νους σας στο κακό, κινούνταν θεοί και δαίμονες για να εξαφανιστεί επιστολή παραίτησης δημόσιου λειτουργού που επελέγη για υπουργοποίηση, ώστε να μη χάσει χρηματικά ωφελήματα, θα είχε κανείς το σθένος να μιλήσει για αμεροληψία και χρηστή άσκηση εξουσίας; Η λίστα ανάλογων παραδειγμάτων είναι μεγάλη και όζει αναξιοκρατίας. Ταυτόχρονα, προσπαθούν να μας πείσουν ότι η γυναίκα του Καίσαρα και είναι και φαίνεται τιμία, την ώρα που έχει βγει στο κλαρί και έχει πάρει τη μισή Ρώμη! Καμία απορία, λοιπόν, που περισσότερο από τις ιδέες που ευαγγελίζονται, αντιπαθώ τις μεθόδους που μετέρχονται.

Δεν συμβιβάστηκε ποτέ με την ιδέα μιας ευρωπαϊκής Κύπρου, ούτε με τα κεκτημένα και τις προοπτικές που εξασφάλιζε η συμμετοχή μας στην Ένωση. Οι συμμαχίες που έχτισε για την ανάρρηση στην εξουσία δεν βασίστηκαν σε καμιά πολιτική ή ιδεολογική βάση: αντίθετα απεδείκνυαν ότι ήταν αδίστακτος και ικανός για τα πάντα (άρα, επικίνδυνος), αρκεί να επιτυγχάνετο ο σκοπός.

Κι όταν αυτό έγινε, είχε ήδη διαμορφωθεί ένας κύκλος αιτημάτων και ποθούμενων εξυπηρετήσεων που ανέμεναν ανταπόδοση. Η δε ηθικολογία καλλιέργησε υπερπροσδοκίες που δεν ταίριαζαν σε εξουσιαστές και μάλιστα σε πρόσωπα που μέχρι πρότινος απολάμβαναν παντί τρόπω, χωρίς αιδώ και χαλινούς, τη ζωή και τα αγαθά της. Ταυτόχρονα, γύρω από τον Πρόεδρο σχηματίστηκε μια γλίτσα αποτελούμενη από ετερόκλητα στοιχεία: κομματικοί ταγοί, εκδοτικά συγκροτήματα, πολιτικοί καιροσκόποι (Γιώργο, μ’ ακούς;), άγνωστες εταιρίες, κεφαλαιοκράτες τυγχάνοντες ευνοϊκής μεταχείρισης, πραίτορες, κονκλάβια, αρχιερείς, γενικοί διευθυντές, γραφείς, προεστοί, αυλικοί, ευνούχοι, λακέδες και διάφοροι άλλοι μυστήριοι τύποι του εθνικού κορμού που θάμπωσαν γοργά την εικόνα του άτεγκτου και άκαμπτου, δημιουργώντας τις ιδανικές συνθήκες για την εξάπλωση μιας πρωτοφανούς διαφθοράς. Ο μύθος του άσπιλου και άμωμου αποδομήθηκε κατά αυτοχειριακό τρόπο και μόνο λύπηση μπορεί να νιώσει πια κανείς για κάποιον που επιμένει να νομίζει ότι διάγει εντός μιας μονομανούς εικόνας που έχει φτιάξει για τον εαυτό του.

Με άλλα λόγια, τις πρώτες του επιλογές και τους πρώτους του λόγους θα πληρώσει ο κ. Παπαδόπουλος στις 17 Φεβρουαρίου. Έτσι άλλωστε συμβαίνει στην πολιτική, όπως και στη ζωή: Όλα εδώ πληρώνονται!

Κυριακή 13 Ιανουαρίου 2008

Ιστορικοί συμβιβασμοί

Μισώ τους αδιάφορους!
Αντόνιο Γκράμσι

Μήπως είναι καιρός πια να μιλήσουμε για το μεγάλο ιστορικό συμβιβασμό μεταξύ των δύο μεγαλύτερων κομμάτων της Κύπρου; Μήπως έφτασε η ώρα της διάβασης των ορίων και της συνεργασίας; Η αντίδραση των συνομιλητών μου σε αυτά και άλλα ερωτήματα είναι σχεδόν πανομοιότυπη: αντιλαμβάνονται το επιχείρημα αλλά θεωρούν ανίκανο είτε το ένα κόμμα είτε το άλλο να κάνει την υπέρβαση και να ξεπεράσει τις πολιτικές αγκυλώσεις και τα ιδεολογικά στερεότυπα.

Το εγχείρημα δεν θα είναι προϊόν πολιτικής φαντασίας. Σε διαφορετικές περιόδους της σύγχρονης ευρωπαϊκής πολιτικής ιστορίας οι δυο πόλοι του συστήματος σε ορισμένες χώρες βρήκαν τις κοινές οδούς, αντιλαμβανόμενοι τις ανάγκες της χώρας τους και της ιστορικής συγκυρίας: χαρακτηριστικά που προσιδιάζουν σε αληθινούς πατριώτες... Στην Ιταλία στα τέλη της δεκαετίας του '70 το εγχείρημα σταμάτησε με τη δολοφονία του Μόρο - όχι τυχαία. Στις μέρες μας, στη Γερμανία ο συνασπισμός προχωράει, όχι χωρίς προβλήματα και παλινδρομήσεις, αλλά το σημαντικό είναι ότι κινείται και λειτουργεί.

Στην Κύπρο; Νομίζω ότι συντρέχουν οι λόγοι, με τις αναγκαίες αναλογίες, βέβαια. Η ιστορική συγκυρία είναι προφανής: Το Κυπριακό, δηλαδή οι ζωές μας, φτάνει σε ένα τελευταίο σταυροδρόμι. Η απαλλαγή από το σημερινό Πρόεδρο και η προώθηση ενός ικανού, προοδευτικού και πραγματιστή πολιτικού στο αξίωμα είναι ύψιστης σημασίας. Η αλλαγή αυτή δεν θα είναι, φυσικά, η πανάκεια. Οι παράγοντες στο λαβυρινθικό δημιούργημα που ονομάζεται Κυπριακό είναι πολλοί. Εμείς, ας προσπαθήσουμε τουλάχιστον, να κάνουμε σωστά όσα μας αναλογούν.
Μέχρι σήμερα η προοπτική της εμφανούς συνεργασίας ή της πολιτικής σύμπλευσης σε επίπεδο ρητορικής και στοχοθεσίας μεταξύ των δύο κομμάτων, ΑΚΕΛ και ΔΗΣΥ, συναντά τη σφοδρή αντίδραση του ΔΗΚΟ. Άλλοτε με υπαινιγμούς και άλλοτε με ευθεία αμφισβήτηση προθέσεων και διαμοιρασμό πιστοποιητικών πατριωτικών φρονημάτων, το ΔΗΚΟ πολεμάει την προοπτική αυτή. Και εδώ εντοπίζεται το πολιτικό παράδοξο: το ΔΗΚΟ που για αρκετά χρόνια σε διαφορετικές περιόδους συνεργάστηκε και με τα δύο αυτά κόμματα, σήμερα εγκαλεί εν είδει κήνσορα την προοπτική συνεργασίας τους.
Η υποκρισία του πολιτικού βερμπαλισμού του ΔΗΚΟ έγκειται στο ότι ενώ ήταν αυτό που για χρόνια δίδαξε το ανήθικο μάθημα της υπό κάθε συνθήκη επιβίωσης και γαλούχησε για δεκαετίες μια μερίδα του κόσμου με το γλείψιμο, παραδίδοντας στρατιές οσφυοκαμπτών στην κοινωνία μας, σήμερα εμφανίζεται ως τιμητής των άλλων, με προσχηματική πατριωτική ρητορεία. Είναι καιρός πια να ηττηθούν όλες οι πρακτικές, οι μέθοδοι, ο συντηρητισμός και ο ιδεολογικός βόρβορος μιας πολιτικής κάστας που δυναστεύει για χρόνια αυτό τον τόπο και να τελειώνουμε επιτέλους με όλον αυτό το συρφετό!
Ο δρόμος της συνεργασίας και της επίτευξης του ιστορικού συμβιβασμού δεν σημαίνει μόνο συνεργασία για εκλογή ενός άλλου Προέδρου. Σημαίνει εθνική συμφιλίωση μέσα στην κοινωνία μας: αναγνώριση των δολοφονιών των αριστερών, ιστορική κάθαρση από τα υπολείμματα του πραξικοπήματος, συμφωνία επί μιας ολοκληρωμένης πολιτικής έναντι των Τουρκοκυπρίων, δέσμευση για κοινωνική ανάπτυξη και τόσα άλλα. Προσωπικά, θεωρώ εφικτή τη συνεργασία και αναπόφευκτη τη στιγμή που θα κληθούμε είτε να υλοποιήσουμε κοινά οράματα είτε να βρεθούμε υπόλογοι απέναντι στην Ιστορία μας για τη μη επίτευξή τους.

Ίσως, πάλι, όλα αυτά να ακούγονται χιμαιρικά και δύσκολες ερωτήσεις, ενόψει ειδικά του πόσο κοντά βρισκόμαστε στις εκλογές. Για τους υπόλοιπους, λοιπόν, υπάρχει και αυτό που προσφυώς είπε μια παλιά αγάπη: η μελαγχολία του Ιανουαρίου...

Παρασκευή 4 Ιανουαρίου 2008

Καρντάση μ’ τραγουδάς…

Η αιώνια επιστροφή. Όσο το αντέχεις και μπορείς ακόμα. Στην αρχή της Παπάφη σε τυλίγει μια γνώριμη ζάλη. Κοιτάς ψηλά κι ακούς τους παλιούς σου συγκατοίκους να γελάνε μέσα από ανοικτά μπαλκόνια. Εκτός από το ταξίδι στο χώρο, το άλλο είναι και το πιο δύσκολο: το ταξίδι στο χρόνο.

Οι παλιοί φίλοι σε περιμένουν στην ίδια στάση που τους άφησες στο μπαρ την τελευταία φορά, με το επόμενο τσιγάρο στο στόμα, μόνο που περισσότερες σκιές χαράζουν το πρόσωπό τους. Ίσως και να αντιγυρίζουν αυτές που σαλεύουν στο δικό σου, μα εσύ να μην το έχεις πάρει χαμπάρι. Το σκηνικό γνωστό, οι κουβέντες απαράλλακτες, τα νέα διαφορετικά. Η γενιά των 700 ευρώ, των χλιδάνεργων και οι άλλοι που ξημεροβραδιάζονται στη δουλειά. Τα νέα βιβλία, οι παλιές ταινίες, σκισμένοι χάρτες που σου ζεσταίνουνε ξανά το μυαλό. Ύστερα, το παιχνίδι της ανθρώπινης γεωγραφίας: που έχει καταλήξει ο ένας, που βολοδέρνει ο άλλος, το φανταρικό, το γραφείο, το μεταπτυχιακό, οι γάμοι.

Κοντά στα πολλά λόγια κι οι μεγάλες σιωπές, η ενατένιση του κλειστού ορίζοντα του Θερμαϊκού, οι φωτιές στο λιμάνι, την ώρα που χίλιοι ήλιοι χοροπηδάνε στη θάλασσα και τείνεις να πιστέψεις ότι βρήκες το φως που καταυγάζει το μέσα. Βόλτες στην παραλία. Χώνεσαι στον Ιανό – ζέστη, επιτέλους κι εκείνη η αίσθηση του χαρτιού η μυρωδιά, η αφή κι ένας απρόσμενος τίτλος.

Μετά από μέρες, κι αφού έχεις γυρίσει, στέκεσαι σε μια ατελείωτη ουρά για να αγοράσεις τα νέα χαρτόσημα, για να τακτοποιήσεις τις νέες αγωγές κι αναρωτιέσαι πως θα τιθασεύσεις όλη τη χαρτούρα που θέριεψε πάνω στο γραφείο σου. Μέσα σου ακόμα ψιθυρίζει ο μικρός θεός καλοκαιρινά ρήματα και χασκογελάει με την ανημποριά σου να απαντήσεις σε έστω κι ένα από τα διλήμματα που σκαρφίζεται για σένα. Ήδη, έχεις διχοτομήσει τη ζωή σου σε προ και μετά.

Το στερεότυπο της ερωτικής πόλης συνθλίβεται. Αναιρείται από ανθρώπους που εξακολουθούν να ερωτεύονται – ανεξαρτήτως τόπου. Ένα γυναικείο σώμα είναι η Θεσσαλονίκη. Ένας λαιμός με γνωστές γραμμές. Ένα τρυφερό άγγιγμα που σε καθηλώνει. Μα πιο πολύ, είναι μια ματιά που συνεχίζει να σε κοιτάει όλα αυτά τα χρόνια.