Τρίτη 6 Φεβρουαρίου 2007

Βολικοί μύθοι για αμνήμονες πατρίδες



«Στα σκοτεινά πηγαίνουμε,
στα σκοτεινά προχωρούμε...»
Τελευταίος Σταθμός
Γ. Σεφέρης


Πολλά καλοκαίρια πίσω, σε μια από κείνες τις αίθουσες του Παγκυπρίου με τα ξύλινα πατώματα, η ιστορία, η γλώσσα και η ποίηση συνέχιζαν να μας αποκαλύπτονται έξω από κανόνες και στερεότυπα, και μια κρυφή επανάσταση συντελούνταν καθημερινά για τουλάχιστον 45 λεπτά... Όσα κοινωνήσαμε τότε, εγώ και μερικοί άλλοι φύσει εξεγερμένοι, τα αντιληφθήκαμε χρόνια μετά, καθώς ο κόσμος μας φανέρωνε τα πρόσωπα και τα προσωπεία του. Από τότε, ταξιδεύουμε στο φως...

Τα λόγια της αφορούσαν την «αλήθεια». «Α» στερητικό και «λήθη», επομένως αυτό που δεν μπορεί να περάσει στη λήθη, να ξεχαστεί. Άρα, αυτός που είναι απτός, πραγματικός. Στάθηκα πολλές φορές αμήχανος μπροστά σε αδιαπραγμάτευτα θέσφατα και επιτακτικά διλήμματα, με αληθινή αγωνία να αποχρησμοδοτήσω το τι αλήθεια ήταν η αλήθεια. Σχεδόν νομοτελειακά, δεν έλειψαν κι αυτοί που ήταν έτοιμοι να καθοδηγήσουν τις αποκρίσεις μας.

Ο ήλιος του Ιούλη καίει ανελέητα την κυπριακή γη- μαζί με αυτή, βασανίζει και τη συλλογική μας λήθη. Κι ο θόρυβος που κάνει, διακόπτει τη θερινή μας ραστώνη. Από τη γη μας εγείρονται νεκροί - άνθρωποι που τους είχαμε δώσει θέση κι αριθμό στις λίστες των αγνοουμένων και που η απουσία τους έκανε πάντα την ομήγυρη να ανταλλάζει συνένοχες σιωπές στο άκουσμα της τύχης τους. Κι η ενοχή συνίσταται στην αμαχητί παράδοση στην οργανωμένη συνομωσία των μετρίων, άλλως ειπείν: την κυπριακή πολιτεία.

Τα χρόνια κύλησαν σαν τον αφρό στα δάχτυλα του ναύτη. Όλα αυτά τα χρόνια, δεν κοιτάξαμε ποτέ την ιστορία μας κατάματα. Γιατί αυτό θα σήμαινε και παραδοχή των λαθών, των αδυναμιών, των κακών υπολογισμών και των ευθυνών μας. Γιατί αυτό θα σήμαινε και την κατάρρευση των μύθων που γαλούχησαν γενιές Κύπριων: Το Κυπριακό είναι το ένα και μοναδικό πρόβλημα, οι ξένοι απεργάζονται συνομωσίες για την καταστροφή μας και ανάμεσά μας θα υπάρχουν πάντα πρόθυμοι προδότες.

Οι μύθοι αυτοί είναι βολικοί: ο πρώτος ορίζει – περίπου - όλη την πολιτική μας ζωή. Ο δεύτερος δικαιολογεί τις ανεπάρκειες και την αναποτελεσματικότητα μας. Ο τρίτος δίνει διεξόδους και εκτονώνει τις εντάσεις – η ανακάλυψη εσωτερικών εχθρών και μειοδοτών είναι προσφιλής ενασχόληση της εκάστοτε εξουσίας.

Οι μύθοι είναι μια προ-λογική σκέψη του ανθρώπου που απευθύνεται στο συναίσθημα και το θυμικό - όχι στην κρίση και τη νόηση. Ως τέτοιοι μετουσιώνονται σε απαράβατες απολυτότητες, με αποτέλεσμα να αποπροσανατολίζουν το δέκτη όταν αυτός καλείται να αρθρώσει νοήμονα σκέψη. Κι εξάλλου, αρκεί δύναμη και χρήμα, για να προσκυνήσει κανείς ο,τιδήποτε.

Οι νεκροί επιστρέφουν από τη γη μας, έχοντας ανταλλάξει με τη ζωή τους το πικρό τίμημα της διαπίστωσης για την τύφλωση από τους μύθους και το έλλειμμα ιστορικής αλήθειας σε αυτόν τόπο...


Δεν υπάρχουν σχόλια: