Ασυμβίβαστο βουλευτών

Το ζήτημα του ασυμβίβαστου της βουλευτική ιδιότητας με την άσκηση ορισμένων επαγγελματικών δραστηριοτήτων έφτασε, όπως πολλά άλλα άλλωστε, σαν απόηχος της δημόσιας συζήτησης από την Ελλάδα. Στην Κύπρο έγινε μια μάλλον ανεπιτυχής προσπάθεια εισαγωγής του στην ημερήσια διάταξη του πολιτικού διαλόγου. Σήμερα, κατατίθενται κάποιες σκέψεις αναφορικά με τη δυνατότητα εκσυγχρονισμού του Συντάγματος μας σε σχέση με αυτό το θέμα. Το επίκαιρο του είναι, νομίζω, αυτόδηλο.
Με συγκριτική πρόθεση αναφέρεται ότι το άρθρο 57 του ελληνικού Συντάγματος ορίζει ότι η ιδιότητα του βουλευτή είναι ασυμβίβαστη, ανάμεσα σε άλλα, με τα έργα ή την ιδιότητα του ιδιοκτήτη ή εταίρου ή μετόχου ή διοικητή ή διαχειριστή ή μέλους του ΔΣ ή γενικού διευθυντή επιχείρησης η οποία αναλαμβάνει δημόσια έργα, κατέχει ή διαχειρίζεται οποιοδήποτε ΜΜΕ. Επίσης, τα καθήκοντα του βουλευτή είναι ασυμβίβαστα με την άσκηση οποιουδήποτε επαγγέλματος. Δίδεται, ωστόσο, η δυνατότητα να υπάρξει εξαίρεση για ορισμένα επαγγέλματα.
Γίνεται αντιληπτό ότι το θέμα έχει σαφείς πολιτικές και πολιτειακές προεκτάσεις. Στην Κύπρο δεν έχει υπάρξει αντίστοιχη ρύθμιση με αυτή της Ελλάδας, η οποία, σημειωτέον, εισήχθη στο Σύνταγμα με την αναθεώρηση του 2001. Έχουμε ανάγκη εισαγωγής αντίστοιχης ρύθμισης και στην Κύπρο;
Μεταφέροντας ψήγματα του δημόσιου διαλόγου που αναπτύχθηκε στην Ελλάδα γύρω από το ζήτημα καθώς, επίσης, και την κριτική μετά από 5 σχεδόν χρόνια εφαρμογής της διάταξης θα μπορούσαν να λεχθούν τα εξής: η εν λόγω διάταξη ήρθε ως ένα μέρος της απάντησης σε αυτό που ονομάζεται «διαπλοκή». Στην Ελλάδα πήρε τη μορφή της πολεμικής ενάντια στις υπόγειες σχέσεις και συναλλαγές του Τύπου, των μεγαλοεργολάβων που συνάπτουν συμβάσεις με το Δημόσιο και τους βουλευτές. Έγινε προσπάθεια, με αυτή την πρόνοια, να κατασταλεί το φαινόμενο αυτό. Η πρόθεση κρίνεται καλή, αφού θέτει τους όρους για εκκαθάριση του πολιτικού τοπίου και εκ των προτέρων οριοθέτηση του ρόλου του βουλευτή. Ωθεί στην απασχόληση αποκλειστικά με το κοινοβουλευτικό έργο και προωθεί ένα αυστηρό διαχωρισμό ρόλων και λειτουργιών του δημόσιου βίου.
Ωστόσο, η πρόθεση κρίνεται και εκ του αποτελέσματος και τα πιο πάνω υποβάλλονται και στη βάσανο της κριτικής με βάση την εφαρμογή τους. Είναι προφανές ότι η μη άσκηση επαγγέλματος αποστερεί τον πολιτευτή από ίδιους πόρους και τον σπρώχνει στον πνιγηρό εναγκαλισμό με αμφιβόλου προθέσεων χρηματοδότες. Άρα, η διαπλοκή επανέρχεται στο προσκήνιο. Οι ανάγκες ενός εκλογικού αγώνα αλλά και η διαβίωση του βουλευτή στη διάρκεια της θητείας του απαιτούν σεβαστά ποσά…
Η δημοκρατία μας βιώνει ανάλογα φαινόμενα σήμερα. Και υπάρχει ανάγκη να ρυθμιστεί το θέμα ώστε να εξασφαλιστεί η διαφανής και εύρυθμη λειτουργία του πολιτεύματος και η, με πραγματική ισότητα, διεξαγωγή των εκλογών ανάμεσα στους διάφορους υποψηφίους. Τα προβλήματα που εντοπίζονται στην Κύπρο με μια επιφανειακή ματιά είναι η συμμετοχή βουλευτών στα ΔΣ των ΜΜΕ, η παροχή νομικών (κυρίως) υπηρεσιών από βουλευτές σε αυτά καθώς και σε εταιρείες που συνάπτουν δημόσιες συμβάσεις. Αυτά από μόνα τους είναι εξαιρετικά σημαντικά.
Υπάρχει ανάγκη ρύθμισης του θέματος γιατί αυτό θα επανακαθορίσει τον τρόπο που πολιτεύονται τα κόμματα και κατά προέκταση θα ενίσχυε την εμπιστοσύνη των πολιτών στους θεσμούς και θα αποτελούσε ένα ανάχωμα στην ογκούμενη απαξίωση της πολιτικής. Η ρύθμιση του δεν είναι, βέβαια, πανάκεια. Η ποιότητα μιας δημοκρατίας εξαρτάται πρωτίστως από την ποιότητα των πολιτών της και την ετοιμότητα τους να την θωρακίζουν.